CÔNG TY TNHH TƯ VẤN KIỂM ĐỊNH VÀ THIẾT BỊ ĐO LƯỜNG

1. MỤC ĐÍCH

– Tài liệu này nhằm hướng dẫn thực hiện qui trình thí nghiệm thử chịu điện áp cao tần số 50 Hz độ bền cách điện đối với các thiết bị nhất thứ công suất lớn như Máy phát điện, Máy biến áp lực để áp dụng trong công tác thí nghiệm lắp mới, thí nghiệm định kỳ các nhà máy điện và trạm biến áp.

– Hạng mục kiểm tra chính để đánh giá về tình trạng cách điện của các thiết bị điện.

– Tài liệu này áp dụng cho mọi kỹ thuật viên thí nghiệm của Phân xưởng Cao thế – Hoá dầu.

1. TIÊU CHUẨN ÁP DỤNG

Thử nghiệm với

các tiêu chuẩn của nhà chế tạo đưa ra

III. HƯỚNG DẪN THÍ NGHIỆM

Chuẩn bị và biện pháp an toàn

1.1. Yêu cầu về nhân viên thí nghiệm:

– Đã được huấn luyện, kiểm tra kiến thức về quy trình kỹ thuật an toàn và đã được cấp thẻ an toàn.

– Đã được đào tạo về phương pháp thí nghiệm điện cho các thiết bị nhất thứ, về công tác sử dụng các trang thiết bị thí nghiệm và sử dụng thành thạo các thiết bị thí nghiệm chuyên dụng.

– Đã được kiểm tra sức khoẻ định kỳ hàng năm và đủ tiêu chuẩn làm việc theo yêu cầu công việc của đơn vị.

1.2. Yêu cầu về thiết bị thí nghiệm:

– Các hợp bộ thí nghiệm điện áp cao có kèm theo thiết bị đo điện áp, đo nhiệt độ môi trường (nhiệt kế) phải được hiệu chuẩn đạt yêu cầu kỹ thuật và còn hiệu lực làm việc trong thời gian hiệu chuẩn.

– Các thiết bị phải có hướng dẫn cụ thể kèm theo đã được Lãnh đạo Trung tâm phê duyệt.

– Các thiết bị thí nghiệm phải đáp ứng đủ công suất tính toán cho công việc thử nghiệm

Thiết bị thí nghiệm:  

– Hợp bộ ALT 120/60                                        Số chế tạo:508

– Các thiết bị chuyên dụng thuê ngoài của nhà thầu phụ.

1.3. Công tác chuẩn bị

– Thử nghiệm viên nhận hiện trường thí nghiệm từ kỹ thuật viên theo các quy định của ngành Điện.

– Thử nghiệm viên kiểm tra đối tượng được thí nghiệm đã được cắt điện, cách ly hoàn toàn với các nguồn điện áp bên ngoài, vỏ thiết bị phải được nối đất.

– Nối đất tạm thời các đầu cực của đối tượng được thí nghiệm, sau đó tách các đầu cực của đối tượng đang nối vào hệ thống.

– Làm hàng rào an toàn bảo vệ, treo biển báo và cử người giám sát an toàn.

– Kiểm tra nguồn, các đầu nối và dây đo của thiết bị thử nghiệm phải đảm bảo yêu cầu kỹ thuật của phương pháp thử nghiệm đã được phê duyệt.

– Đối với các loại máy điện: Thực hiện thêm việc nối tắt và nối đất các đầu ra của các cuộn dây không thử nghiệm.

– Vệ sinh các bề mặt cách điện bên ngoài của đối tượng được thí nghiệm.

– Lựa chọn điện áp thí nghiệm, phù hợp với quy định của ngành điện đối với từng đối tượng thiết bị được thí nghiệm.

– Ghi nhận các giá trị nhiệt độ môi trường từ nhiệt kế của thử nghiệm viên.

– Khi thí nghiệm máy điện: ghi thêm  nhiệt độ dầu, nhiệt độ cuộn dây từ các đồng hồ nhiệt lắp trong đối tượng đo.

– Tháo các nối đất tạm thời đang nối trên các đầu cực của đối tượng được thí nghiệm.

>> Đọc thêm: Thí nghiệm xác định thông số không tải của máy biến áp

2. Nội dung thí nghiệm

– Sau khi có các kết quả về thử nghiệm cách điện các thiết bị đã đạt yêu cầu mới tiến hành thử nghiệm điện áp 1 chiều và đo dòng rò (với các thiết bị yêu cầu) và thử nghiệm điện áp xoay chiều tăng cao tần số công nghiệp

2.1. Thử cách điện bằng điện áp 1 chiều và đo dòng rò.

– Tính toán điện áp thử nghiệm, có thể theo điện áp thử nghiệm của nhà sản xuất

– Đấu nối sơ đồ thí nghiệm như hình vẽ (Hình 1):

Hình 1: Sơ đồ nguyên lí thử nghiệm cách điện bằng điện áp 1 chiều và đo dòng rò

Trong đó:

1: Máy biến điện áp

2: Vonmet

3:  Nấc điều chỉnh máy biến áp

4: Thiết bị bảo vệ cao áp

5: Kenetron

6: Điện trở giới hạn dòng

7: Microampere metter

8: Đối tượng thử

– Tiến hành thí nghiệm từng pha, 2 pha còn lại nối đất, thực hiện như sau:

+ Nối đầu cao áp của thiêt bị tạo cao áp 1 chiều tới pha cần thử.

+ Chắc chắn sơ đồ thí nghiệm đã được nối đúng

+ Tăng điện áp từ giá trị 0V đến 0,5U_N, dừng lại 1phút và ghi lại giá trị dòng điện rò

+ Tiếp tục tăng giá trị điện áp theo giá trị trong bảng dưới và ghi lại giá trị dòng điện rò

Bảng ghi giá trị dòng điện rò khi tăng giá trị điện áp thử theo các nấc

Giá trị điện áp thử (UN) kV(DC)	0,5UN	1,0UN	1,5UN	2,0UN	2,5UN	3UN
Giá trị dòng rò (μA)
Thời gian (phút)	1	1	1	1	1	1

– Nếu giá trị dòng rò lớn 1 cách bất thường, dừng lại phân tích lí do, giải quyết khắc phục rồi lại tiếp tục thí nghiệm

– Hết thời gian thí nghiệm giảm điện áp về 0, cắt át tô mát, cắt cầu dao cấp nguồn, dùng sào phóng điện phóng hết điện áp tàn dư rồi tiếp đất pha vừa thí nghiệm và lặp lại với hai pha còn lại.

– Kết quả thí nghiệm điện áp một chiều tốt thì tiến hành thí nghiệm điện áp xoay chiều tăng cao tần số công nghiệp.

2.2. Thử cách điện bằng điện áp xoay chiều tăng cao tần số công nghiệp

– Tính toán điện áp thử nghiệm, có thể theo thông số của nhà sản xuất.

– Đấu nối sơ đồ thí nghiệm như hình vẽ (Hình 2).

– Thí nghiệm cho từng pha, hai pha còn lại nối đất, thực hiện theo các bước sau:

+ Nối đầu cao áp của máy biến áp thí nghiệm với pha cần thử

Kiểm tra giới hạn:

+ Kiểm tra khóa giới hạn của động cơ của máy biến áp điều chỉnh và cuộn kháng có thể điều chỉnh phải ở vị trí 0, chiều quay của động cơ phải đúng tăng và giảm và chốt định vị điện kháng của cuộn kháng phải phù hợp.

+ Chắc chắn sơ đồ thí nghiệm đã được nối đúng.

+ Đóng át tô mát cấp nguồn tới máy biến áp điều chỉnh.

+ Tăng dần điện áp từ tới điện áp thí nghiệm với bước tăng điện áp là 2kV/1s

Quá trình tăng điện áp:

+ Trong quá trình tăng điện áp phải theo dõi xem có hiện tượng gì bất thường không, mức độ thế nào để quyết định có tăng tiếp hay dừng thí nghiệm để tìm nguyên nhân rồi thí nghiệm lại

+ Nếu thấy có hiện tượng bất thường như: khói, phóng tia lửa, cháy khét,  bốc cháy hoặc có tiếng phóng điện lạ… Khi đang tăng hay ở điện áp chịu đựng người thí nghiệm phải ngừng  việc thí nghiệm ngay lập tức cắt nguồn và sau đó tìm nguyên nhân và sử lý rồi tiếp tục thí nghiệm lại.

+ Tăng điện áp đến giá trị điện áp thí nghiệm duy trì điện áp thí nghiệm trong thời gian một phút không có hiện tượng phóng điện

Ghi chú Thí nghiệm độ bền điện áp của máy phát điện, máy biến áp & động cơ điện

+ Điều chỉnh “Giảm ” để đưa điện áp thí nghiệm về không, quan sát trên đồng hồ điện áp ra phía cao áp, cắt át tô mát, cắt cầu dao cách ly, tiếp đất đầu ra cao áp máy biến áp thí nghiệm.

– Tiếp tục công việc thí nghiệm với các pha còn lại theo trình tự như trên.

– Đo lại điện trở cách điện sau khi đã thử cao áp.

– Sau khi thực hiện xong tất cả các phép đo trên một đối tượng thiết bị, thử nghiệm viên cần phải vệ sinh thiết bị đo, dọn dẹp và hoàn trả sơ đồ về trạng thái như khi đã nhận ban đầu.

 

Bảng ghi giá trị điện áp thử cao thế xoay chiều tần số công nghiệp

Đối tượng thử	Uthử (Utest) (kV)	Thời gian thử (Phút)	Kết quả

 

3. Đánh giá kết quả

Trong quá trình thí nghiệm quan sát bằng mắt xem có hiện tượng phóng điện giữa các phần của thiết bị. Sau khi thí nghiệm cao thế xoay chiều kiểm tra lại cách điện của thiết bị để đánh giá thiết bị một cách tốt nhất.